Giriş

Hızlı değişimlerin merkezi olan kripto dünyasından çıkan en yeni konseptlerden biri olan move2earn oldukça dikkat çekti. Kullanıcılarının hareket hızı ve kat ettiği yol üzerinden blokzincir üzerinden ödüllendiren sistemin gerçek hayatta uygulanıp uygulamayacağı merak uyandırıyor. Move2earn konseptini daha iyi anlamak için son yıllarda iş dünyasında popüler olan “Gamification” olgusunun blokzincirle kitlelere uygulanması olarak da bakılabilir. Gamification’ı daha da açıklarsak; oyun dünyasında yaygın olan dizayn elementleri ve uygulamaları olan achievement(başarım) rozetleri verme veya level(seviye) tanımlayıp atlatmak gibi konseptleri kullanarak işlerin ilerlemesini görselleştirip motive etme gibi amaçlar ile verimliliği artırmayı hedeflemektedir. Move2Earn projelerinin başında gelen STEPN projesinde ise nihai hedefler olarak fiziksel hareketi teşvik ederek hem karbon salınımını azaltmak hem de sağlıklı yaşamı desteklemek olduğunu belirtiyor.

STEPN

STEPN projesinin incelediğimizde genel hatlarla Web3 konseptini uygulayan bir yaşam stili app’i olarak kurulmuştur. Proje, işleyişinde yönetim token’ı olan ve arzı sınırlı GMT coin ve ödüllerin ve işlemlerin gerçekleştiği GST coin kullanılmaktadır.

Kullanıcılar, Hareket ederek GST kazanmadan önce NFT olarak satılan “Sneaker” almaları gerekmektedir. Sistem, insanların hareketlerini GPS takibi, telefon sensörü üzerinden hareketlerini algılamaktadır. Sanal “Sneaker” kazanılan günlük GST coin hesaplanırken kullanılan bir katsayı olarak kullanılmaktadır. Kullanıcılar daha fazla kazandıran daha “iyi” Sneaker satın alabilmektedir. Alınan Sneaker sonrasında, Kullanıcılara günlük olarak verilen sabit bir enerji miktarı bulunmaktadır. Hareket ettikçe günlük enerji miktarı düşerek bu GST coin olarak kullanıcıların cüzdanlarına aktarılıyor.Daha önce bahsettiğimiz “Gamification” konseptine uygun olarak kullanıcılar sistemi düzenli kullandıkça veya NFT olarak sneaker alıp sattıkça ödüllendirilip daha iyi “badge” alarak harcanan enerji başına daha fazla GST token kazanmaktadır. Sistem aynı zamanda başka bir “gamification” konsepti olan rastgele ödüller ile kullanıcıların ilgisini daha da tutuyor.  Kullanıcıların sistemle ilgisini yüksek tutmak ve projenin ekosistemi içerisindeki ekonomik aktiveyi artırmak için “Shoe-minting” mekanizmasıyla satın alınan sneaker’lar kullanılarak yeni modeller oluşturulup app içerisindeki sanal pazarda satılabilir veya kiralanabilmektedir. “Marketplace” den normal alış veriş dışında kiralanan sneaker’ın gün içerisnde kazandırdığı GST tokenlar gelir paylaşımı yöntemiyle (%30 kiralayan - %70 Kiracı) elde edilebilmektedir. Proje’de GST’ler “Shoe-minting” Sneakerların tamiri sneakerlara level atlatma gibi yöntemlerle harcanabilmektedir.

Proje içi kararların alınıp yönetilmesi için ise GMT token’ı kullanılmaktadır. 6 milyar adet arzı gerçekleşecek token stakelanmesi ile proje temettü dağıtım oranı sistemle ilgili kararlara kullanıcılar katılım gösterebilmekte.

Sonuç

Stepn gibi Move2Earn projeleri hakkında en önemli soru sürdürelebilir olup olmaması. Yürüme gibi normalde ekonomik aktiviteye dahil edilmeyen bir işlem’in algoritma yoluyla paraya çevrilmesi mümkün mü?